Kάποιες παλιές καλές αξίες: Η Φιλία

 

Μετά τη λαίλαπα και τον πανικό των τελευταίων καιρών με τους  μετανεωτερικούς να επιτίθενται με μανία ενάντια σε οποιαδήποτε συλλογική αξία,

και αφού τους είδαμε να πορεύονται με αχαλίνωτες ορέξεις κατά πάντων (παρέα με τους αδηφάγους νεοφιλελεύθερους και τους αυτοκρατορικούς παγκοσμιοποιητές),

και αφού καταλάβαμε στο πετσί μας τι σημαίνει το ασφυκτικό, ¨αποδομημένο¨ κενό που τους ακολουθεί,

να που στο ρείθρο του δρόμου πήραν να ξαναφυτρώνουν κάποια αγριολούλουδα, αμετάλλακτα, με το παλιό  τους δεσοξυριβοζονουκλεϊνικό οξύ  και το παλιό τους άρωμα συλλογικότητας.

Αυτά σκεφτόμουν, πάνω κάτω, καθώς σας ετοίμαζα την προσαρμογή στα ελληνικά, μιας ακόμη δημιουργίας του Γιώργη Μπρούτζινου (George Brassens -ετυμολόγηση αυθαίρετη, αλλά με καλές προθέσεις), ενός τραγουδιού αφιερωμένου στους παλιούς φίλους.

Πρόκειται για  ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια του Γιώργη, λίγο πιο ζόρικο στη μεταφορά του στη γλώσσα μας από τα άλλα, μια που πέρα από τις πάγιες δυσκολίες που οφείλονται στην ελληνική περιφραστικότητα και το μεγάλο μέγεθος των ελληνικών λέξεων, έχει και d’la littérature (που λέει κι ο George!)  Δηλαδή λογοτεχνικές και ιστορικές αναφορές και νύξεις, έως και φράσεις σε αμιγή λατινική! (βλέπε παρακάτω το πρωτότυπο κείμενο) που θα έπρεπε ή να αγνοηθούν ή να αποτελέσουν αφορμές για ειδικά σχόλια και σημειώσεις φιλολογικού χαρακτήρα.

Επειδή όμως εδώ απλώς μεταφέρουμε τη δική μας εκδοχή για το πνεύμα των τραγουδιών και η κύρια ανησυχία μας είναι να μπορούν να τραγουδηθούν στο μπάνιο και από τους μη γνώστες της γλώσσας του Ρακίνα, προτιμήσαμε την πρώτη ¨λύση¨.

Εν πάση περιπτώσει, σας το παρουσιάζω ανοικτό σε τυχόν προτάσεις για καλυτέρεμα, μαζί με μερικές από τις πάμπολλες εκτελέσεις και μια απόπειρα ανάγνωσης στην ελληνική –ως συνήθως, και με το συμπάθιο.

Αρχίζουμε με μια ζωντανή εκτέλεση από τον Μπρασένς

Εδώ, ο Αλέν Ναρντινό και χορωδία

Εδώ, από τον Aldebert

Σε Τζαζ

…και λίγο ακορντεόν
και, τέλος, η ανάγνωση της προσαρμογής στα ελληνικά

Το καΐκι με τους παλιούς φίλους… (Les copains d’abord). 

…Ό, τι κι αν λένε στα λιμάνια

κάποιοι που σπέρνουνε ζιζάνια

δεν ήταν δα ¨ψαροκασέλα¨

για τα πήγαιν’ έλα…

Έπλεε σαν γέρο γλεντζές:

ίσια μπροστά, μα με στροφές,

και τ’ όνομά του ξακουστό:

¨Είμαστε όλοι εδώ¨.

 

Τι κι αν ο άνεμος φορτσάρει

μπορεί να γέρνει, δεν φουντάρει

κι ας βγει το μάτι όποιου γρουσούζη

βασκανίες σκούζει…

Κι ο καπετάνιος, τα ναυτάκια

δεν ήτανε καθαρματάκια

μα φιλαράκια από καιρό

κι ¨Όλοι τους εδώ¨!

 

Μόνος δεσμός τους η φιλία

με Σόδομα σχέση καμία

δεσμός αντρίκιος δυνατός

αδελφοποιητός,

δεν ήταν φίλοι ¨ευκαιρίας¨

ούτε άσωτοι πολυτελείας

ήταν αδέλφια, κολλητοί

και ¨άπαντες εκεί!¨

 

Δεν ήταν του γλυκού νερού

μήτε του κατηχητικού

κι αρμένιζαν με την καρδιά,

μ’ όρτσα τα πανιά…

Ο Λιας ο Νίκος, κι όλοι οι άλλοι

σήκωναν στης ζωής την πάλη

λάβαρο, σύνθημα, ρητό:

¨Όλοι μας εδώ¨.

 

Κι αν έρχονταν αναποδιές

μπουρίνια, φουσκοθαλασσιές,

                          με την φιλία για πυξίδα                         

σώζαν την ελπίδα

κι αν τους εζώναν οι ακεφιές

δεν ψάχναν ψυχαναλυτές,

στέλναν στους φίλους ες-ο-ες,

κι ήταν επαρκές.  

 

Στις θερινές μας εξορμήσεις

ήταν – δεν ήταν, καιροί κρίσης

 αν έλειπε κάποιος κοπρίτης

θα ‘ταν μακαρίτης…

Μα θα ήτανε άκων, εκών,

πάντα στη σκέψη μας παρών

και -πείσμα σου ζωή μπαμπέσα-,

στη καρδιά μας μέσα

 

Μπήκα και σ’ άλλα τρεχαντήρια

μα μόνο τούτο στα ταξίδια

ποτέ δεν έχανε τη ρότα

κι  άμα θέλεις ρώτα…

Έπλεε σαν γέρο γλεντζές:

ίσια μπροστά, μα με στροφές,

και τ’ όνομά του ξακουστό:

¨Είμαστε όλοι εδώ!¨

 Les Copains D’abord

Non, ce n’était pas le radeau
De la Méduse, ce bateau
Qu’on se le dise au fond des ports
Dise au fond des ports
Il naviguait en père’ peinard
Sur la grand-mare des canards
Et s’app’lait les Copains d’abord
Les Copains d’abord

Ses fluctuat nec mergitur
C’était pas d’la litterature
N’en déplaise aux jeteurs de sort
Aux jeteurs de sort
Son capitaine et ses mat’lots
N’étaient pas des enfants d’salauds
Mais des amis franco de port
Des copains d’abord

C’étaient pas des amis de luxe
Des petits Castor et Pollux
Des gens de Sodome et Gomorrhe
Sodome et Gomorrhe
C’étaient pas des amis choisis
Par Montaigne et La Boetie
Sur le ventre ils se tapaient fort
Les copains d’abord

C’étaient pas des anges non plus
L’Évangile, ils l’avaient pas lu
Mais ils s’aimaient tout’s voil’s dehors
Tout’s voil’s dehors
Jean, Pierre, Paul et compagnie
C’était leur seule litanie
Leur Credo, leur Confiteor
Aux copains d’abord

Au moindre coup de Trafalgar
C’est l’amitié qui prenait l’quart
C’est elle qui leur montrait le nord
Leur montrait le nord
Et quand ils étaient en détresse
Qu’leurs bras lancaient des S.O.S.
On aurait dit les sémaphores
Les copains d’abord

Au rendez-vous des bons copains
Y avait pas souvent de lapins
Quand l’un d’entre eux manquait a bord
C’est qu’il était mort
Oui, mais jamais, au grand jamais
Son trou dans l’eau n’se refermait
Cent ans après, coquin de sort
Il manquait encore

Des bateaux j’en ai pris beaucoup
Mais le seul qu’ait tenu le coup
Qui n’ai jamais viré de bord
Mais viré de bord
Naviguait en père peinard
Sur la grand-mare des canards
Et s’app’lait les Copains d’abord
Les Copains d’abord